De serie vertelt de avonturen van kapitein Francis Blake, een voormalige piloot van de Royal Air Force die directeur werd van MI5, de Britse contraspionagedienst, en zijn vriend professor Philip Mortimer, een specialist in kernfysica en een van de meest vooraanstaande wetenschappers ter wereld. In het Groot-Brittannië, van eind jaren veertig tot zestig, worden de twee helden vaak geconfronteerd met hun gezworen vijand, kolonel Olrik, een crimineel van wereldklasse die alleen rekening houdt met zijn persoonlijke belangen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog, onder de Duitse bezetting van België, werd Edgar P. Jacobs gedwongen zijn carrière als operazanger op te geven om geld proberen te verdienen met illustratiewerk. Op advies van zijn vriend Jacques Laudy presenteerde hij zijn tekeningen aan het Belgische weekblad Bravo!. Eind 1942 werd hem gevraagd om de serie Flash Gorden, van Alex Raymond, af te ronden omdat de levering van platen uit Amerika stopte vanwege diens deelname aan het mondiale conflict. In 1943 kreeg hij de opdracht van het weekblad om een eigen serie te maken; De U-straal (Le Rayon U), een sciencefiction-verhaal waarin verschillende ingrediënten voorkomen die de auteur vervolgens gebruikt in Blake en Mortimer, met name de persoonlijkheid van de personages, maar ook de ondergrondse gangen, de prehistorische wezens of de precolumbiaanse sculpturen.
Maar de rol van de jonge vrouwen wordt niet opgenomen in de wereld van Weekblad Kuifje, dat zich richte op een jong mannelijk lezerspubliek in een tijd die nog geen gemengde scholen kende.
Jacobs werd namelijk gevraagd door zijn vriend Georges Rémi (Hergé) om mee te werken aan een nieuw jeugdblad.
De serie Blake en Mortimer startte op 26 september 1946 in het eerste nummer van het weekblad Kuifje (Tintin), met één pagina per week.
In het eerste verhaal 'Het Geheim van de Zwaardvis' gebruikt Jacobs elementen van De U straal, maar hij probeert afstand te nemen van de ‘Space-Opera’ door een realistischer universum te creëren. De science-fiction elementen zullen echter wel de bijzonderheid van de serie blijven.
Bij de opbouw van het scenario van de avonturen van Blake en Mortimer kreeg Jacobs hulp van Jacques Van Melkebeke. Met deze jeugdvriend deelde hij talrijke culturele, literaire en cinematografische referenties, de vrucht van gemeenschappelijke ontdekkingen tijdens hun jeugd in Brussel.
Gebaseerd op een algemene thema, door Jacobs gekozen, discussiëren de twee vrienden samen om het plot te construeren. Maar als Van Melkebeke zijn suggesties naar voren heeft gebracht, is het Jacobs die uiteindelijk over het scenario beslist.
De rol van Van Melkebeke lijkt dan ook op die van een script-dokter, zoals hij zelf in 1979 toegaf in een interview met de RTBF: “Ik wil dit werk niet ontkennen, maar ik wil het ook niet opblazen. Het is geen bescheidenheid, het is eerlijkheid. Een gelegenheids-scenarioschrijver zoals ik voegt zichzelf noodzakelijkerwijs naar de tekenaar. […] Jacobs is eigenlijk de auteur van Blake en Mortimer; hij heeft altijd het algemene idee, dat hij in synopsis opschrijft.
Mijn aandeel is pas op een moment dat zijn verhaal al is geschetst. Ik geef hem alleen suggesties en als ik hem een voorproefje geef, behoudt hij de geest van de situaties en dialogen om ze zich volledig eigen te maken.”
De oorspronkelijke reeks van Blake en Mortimer door Edgar P. Jacobs (1904 - 1987):
Buiten reeks:
De «U» straal (Le Rayon U) (Dit verhaal is te beschouwen als een soort voorloper voor de serie)
Het verscheen in het weekblad Bravo nr. 5 (3e jaargang), 1943 - nr. 15 (4e jaargang), 1944 (158 pagina’s).
Het verhaal is in 1973/74 geheel hertekend en aangepast door Jacobs aan de eisen van een stripboek (44 platen van 4 stroken) Kuifje(Tintin) nr. 18, 1974
1/3 Het Geheim van de Zwaardvis (Le Secret de l'Espadon), Kuifje(Tintin) nr. 1, 1946 - nr. 36, 1949
Het verhaal gaat over de derde wereldoorlog (een atoomoorlog waarbij alle grote steden van Europa vernietigd worden). In de daarop volgende verhalen wordt gedaan of dit niet gebeurd is. (Londen en Parijs zijn blijkbaar weer herbouwd).
1 De Meedogenloze Achtervolging (La poursuite fantastique)
2 De Ontsnapping van Mortimer (L’évasion de Mortimer)
3 SX1 in tegenaanval (SX1 contre-attaque)
Het verhaal verscheen in twee albums, Uitgeverij Lombard 1949 (Later in drie albums, Uitgeverij Blake en Mortimer 1987)
4/5 Het Mysterie van de Grote Piramide (Le Mystère de la Grande Pyramide), Kuifje(Tintin) nr. 12, 1950 - nr. 22, 1952
Vanwege zijn manische perfectionisme raadpleegde Edgar P. Jacobs (Die overigens nooit in Egypte is geweest) professor Pierre Gilbert, directeur van de Egyptologische Stichting Koningin Elisabeth en curator van de Kunst- en Geschiedenismusea van het Jubelpark te Brussel, waarbij hij zich baseerde op een overvloedige documentatie verzameld met de hulp van Jacques Van Melkebeke. die hem zoals gewoonlijk adviseerde bij het schrijven van het scenario. Ook leerde hij over het leven in het moderne Egypte en de High Society van Caïro van de jonge etnoloog Cérès Wissa Wassefa. Jacobs maakte ook gebruik van de diensten van de jonge tekenaar Albert Weinberg voor het maken van de twee didactische pagina's die dit nieuwe avontuur in het weekblad introduceerden, en om de decors voor de scènes in het Egyptologisch Museum van Cairo te tekenen.
4 Het Manuscript van Manethon (Le Papyrus de Manéthon)
5 De Kamer van Horus (Le Chambre de Horus)
Het verhaal verscheen in twee albums, Uitgeverij Lombard 1952
6 Het Gele Teken (La Marque jaune), Kuifje(Tintin) nr. 31, 1953 - nr. 45, 1954
Jacobs is gefascineerd door de experimenten met de hersenen die chirurgen en artsen in die tijd uitvoerden waarover hij las in populaire tijdschriften als Science et Vie en ook had de film ‘Het Cabinet van Docter Caligari’ in zijn jeugd een grote impact op hem. Jacques Van Melkebeke, was opnieuw een waardevolle hulp bij de constructie van het scenario. Jacobs ging deze keer naar Londen om talloze foto's te maken die hij gebruikte om het avontuur zo realistisch mogelijk te maken.
Album: Uitgeverij Lombard 1954
7 Het Raadsel van Atlantis (L’Énigme de l'Atlantide), Kuifje(Tintin) nr. 42, 1955 - nr. 51, 1956
Gevoelig voor de kritiek dat ‘Het Mysterie van de Grote Piramide’ te didactisch zou zijn en voor de aanvallen op Het Gele Teken vanwege zijn morbide sfeer, koos Edgar P. Jacobs de stijl van de ‘Space Opera' voor zijn nieuwe avontuur ‘Het Raadsel van Atlantis’ en maakt zo opnieuw verbinding met het universum van De U straal. Jacobs had eigenlijk een verhaal over twee delen voorzien. Het eerste album zou gaan over UFO’s, die uiteindelijk uit Atlantis bleken te komen. Maar Willy Vandersteen kwam juist met het verhaal ‘De gezanten van Mars’ waardoor Jacobs besloot om uiteindelijk alleen het tweede deel van het verhaal te vertellen. (Waardoor een, waarschijnlijk, zeer sfeervol deel van het verhaal nooit is gemaakt). Later had hij daar spijt van.
Album: Uitgeverij Lombard 1956
8 S.O.S. Meteoren (S.O.S. Météores), Kuifje(Tintin) nr. 02, 1958 - nr. 16, 1959
Jacobs wil deze keer zo dicht mogelijk bij de realiteit blijven. De directe verwijzingen naar fantasie worden hier vervangen het gevoel van paranoia dat de auteur had tijdens de koude oorlog van de jaren veertig en vijftig. De auteur gebruikt ook de herinnering aan een rampzalige vakantie in Zuid-Frankrijk tijdens de bijzonder strenge winter van 1954. Op dat moment voerden, zowel Amerikaanse als Sovjet-wetenschappers, geheime experimenten uit om het klimaat te wijzigen. Het is een verhaal dat de beste spionageromans van die tijd waardig is.
Ondertitel: Mortimer in Parijs
Album: Uitgeverij Lombard 1959
9 De Valstrik (Le Piège diabolique), Kuifje(Tintin) nr. 38, 1960 - nr. 47, 1961
Edgar P. Jacobs was een groot bewonderaar van het werk van H.G. Wells, en in het bijzonder van het boek The Time Machine. Hij vernieuwt het thema van tijdreizen gebaseerd op de Chronoscaaf die is ‘ontregeld’ door de kwaadaardige professor Miloch, de gekke wetenschapper uit SOS Meteoren.
Hij situeert de actie van zijn verhaal onder het kasteel van La Roche-Guyon, dat volgens hem een geografisch, strategisch en historisch belang lijkt te bieden dat overeenkomt met zijn scenario, en hij voert ter plekke een methodische verkenning uit.
Fred en Liliane Funcken hielpen bij de decors van het Middeleeuwse gedeelte.
Album: Uitgeverij Lombard 1961
10 Het Halssnoer van de Koningin (L’Affaire Du Collier), Kuifje(Tintin) nr. 34, 1965 - nr. 29, 1966
Omdat Jacobs soms de kritiek kreeg dat de verhalen te veel Science-Fiction bevatten, besloot hij een Detective-Thriller te maken (Waardoor hij daarna weer de kritiek kreeg dat het verhaal te gewoon was).
In dit verhaal komt Olrik weer terug omdat de lezers daar om hadden gevraagd. Jacobs ging mee met een team van de Algemene Inspectie van de Steengroeven, onder Parijs, met zijn 300 km aan gangen en galerijen, en maakte talloze schetsen, zowel boven als onder de grond.
Om Jacobs bij zijn (trage) werk te helpen, had de redactie tekenaar Gérald Forton naar hem toe gestuurd. Deze verzorgde het inkten van de twintig eerste platen, evenals het tekenen van de meeste decors en scènes met veel publiek, in een stijl die anders was dan die van de auteur.
Album: Uitgeverij Lombard 1966
11/12 De 3 Formules van Professor Sato (Les 3 formules du profeseur Sato), Kuifje(Tintin) nr. 40, 1971 - nr. 22, 1972
Jacobs presenteerde zijn scenario op 24 april 1967 aan zijn hoofdredacteur Michel Greg, maar de eerste twee platen van het album verschenen pas op 5 oktober 1971 in een speciale uitgave van 100 pagina's ter gelegenheid van de 25ste verjaardag van het weekblad Kuifje. De publicatie duurde tot 30 mei 1972, maar werd veel minder enthousiast ontvangen dan de eerste avonturen van de serie, met name vanwege het gebrek aan actie. De 46 platen van het eerste deel werden pas gepubliceerd als album in augustus 1977 onder de titel Mortimer in Tokyo. Het ontmoedigde Jacobs bij het schrijven van het scenario voor het tweede deel.
11 Mortimer in Tokio (Mortimer à Tokyo)
Album: Uitgeverij Lombard 1972
Het tweede deel liet op zich wachten, om allerlei redenen.
Jacobs wijdde zich echter wel aan de heruitgave van De «U» straal en zijn memoires.
De «U» straal
Het verhaal is door Jacobs in 1973/74 geheel hertekend en aangepast aan de eisen van een stripboek (44 platen van 4 stroken) Kuifje(Tintin) nr. 18, 1974
Un opéra de papier
De mémoires van Edgar P. Jacobs, Uitgeverij Gallimard 1981
Edgar Pierre Jacobs overleed op 20 februari 1987.
Omdat hij geen erfgenamen had richtte hij de Stichting Jacobs (Fondation Jacobs) op om zijn strip-erfgoed te bewaren.
Edgar P. Jacobs had tijdens zijn leven nooit gezegd dat zijn helden hem niet mochten overleven. Na zijn dood was het scenario voor het tweede deel van De ‘3 Formules van Professor Sato’ afgerond en waren de pagina’s grotendeels geschetst. De Jacobs Stichting besloot om het werk af te maken om het album uit te kunnen geven. Jacques Martin werd gevraagd om een testpagina te maken, terwijl ook Ted Benoit en André Juillard werden benaderd, maar de keuze viel uiteindelijk op Bob de Moor, die blijkbaar de voorkeur had van Jacobs zelf. (Hij werd bijgestaan door Geert de Sutter). Het album, gedrukt in een oplage van 500.000 exemplaren, verscheen in april 1990.
12 Mortimer vs Mortimer (Mortimer contra Mortimer) Kuifje(Tintin) nr. 05 1990 - nr. 23, 1990
Edgar P. Jacobs en Bob De Moor
Het verhaal verscheen in album bij Uitgeverij Blake en Mortimer 1990
In de loop der jaren ontstond er een meningsverschil tussen Claude Lefrancq, eigenaar van de Éditions Blake et Mortimer, en Philippe Biermé. eigenaar is van Studio Jacobs en houder van de exploitatierechten van het werk. Editions Dargaud kocht, onder leiding van hun algemeen directeur Claude de Saint-Vincent, uiteindelijk de twee bedrijven in 1992 en besloot de Blake en Mortimer-serie voort te zetten door een nieuwe productie te lanceren. Jean Van Hamme werd gekozen voor het scenario en Ted Benoit voor de tekening. Dit nieuwe album, getiteld ‘De zaak Francis Blake’, is grotendeels geïnspireerd door de stijl van ‘Het Gele Teken’. Het is een spionage-avontuur dat zich afspeelt in Engeland in de Jaren Vijftig.
In een goed gedocumenteerd artikel in “Le Monde” door Jérôme Dupuis (15 décembre 2023): getiteld "Blake & Mortimer: de gestolen miljoenen van de “Fondation Jacobs", vertelt de journalist en stripexpert hoe het erfgoed van Edgar P. Jacobs, verondersteld te worden bewaard door de "Fondation Jacobs", in werkelijkheid zou zijn verkocht onder illegale omstandigheden. Hij verteld wie de spelers zijn die al zo'n twintig jaar bezig zijn de originele pagina’s te verhandelen via veilinghuizen, galeriehouders en gerenommeerde verzamelaars die nu door de rechtbank worden onderzocht.
Een pioniersrol bij de verdwijningen zou de expert van Artcurial, Eric Leroy zijn, die de omslagtekening van ‘Het Gele Teken’ zou hebben verruilt voor een Rolls-Royce met een rijke verzamelaar uit Zwitserland. terwijl de covers van Het Geheim van de Zwaardvis en Het Mysterie van de Grote Piramide werden verkocht aan een Franse verzamelaar gevestigd in Hong Kong. Andere handelaren worden genoemd. Originelen verkocht door Philippe Biermé, houder van de rechten van Jacobs, directeur van de Jacobs Foundation en voormalig beheerder van Studio Jacobs (de structuur die samen met Jacobs was gecreëerd de originelen te bewaken en om nieuwe albums in de serie te blijven produceren, nu eigendom van de groep Média-Participations).
De kern van dit schandaal is de kwestie van het eigendom van deze originelen. Zonder op de inventarislijst te staan zouden ze eigendom zijn van de kopers; maar de journalist Jérôme Dupuis heeft, net als de huidige leden van de Jacobs Foundation (waaruit Biermé werd ontslagen) een nieuwe algehele inventaris opgemaakt, rekening houdend met de lijst die Jacobs had opgesteld van platen die verdwenen of gestolen waren door organisatoren van tentoonstellingen die deze originelen niet zouden hebben teruggegeven. De Belgische justitie omschrijft de verkopen van Philippe Biermé als “een vertrouwensbreuk”, en de zaak wordt verder onderzocht.
Vervolg van de reeks door diverse auteurs:
13 De zaak Francis Blake (L’Affaire Francis Blake)
Scenario: Jean Van Hamme, tekeningen: Ted Benoit
Album: Uitgeverij Blake en Mortimer 1996
14 Het Voronov-complot (La Machination Voronov)
Scenario: Yves Sente, tekeningen: André Juillard
Album: Uitgeverij Blake en Mortimer 2000
15 Bericht uit het verleden (L’Étrange Rendez-vous)
Scenario: Jean Van Hamme, tekeningen Ted Benoit
Album: Uitgeverij Blake en Mortimer 2001
16/17 De Sarcofagen van het 6e Continent (Les Sarcophages du 6e continent)
16 De universele dreiging (La Menace universelle)
Scenario: Yves Sente, tekeningen: André Juillard
17 Het duel van de geesten (Le Duel des esprits)
Het verhaal verscheen in twee albums 2003/2004
Buiten reeks (Parodie) De avonturen van Philip en Francis: Schaduw over het Britse Rijk (Menaces sur l'Empire)
Scenario: Pierre Veys, tekeningen: Nicolas Barral
Album: Dargaud 2005
18 Het Heiligdom van Gondwana (Le Sanctuaire du Gondwana)
Scenario: Yves Sente, tekeningen: André Juillard
Album: Uitgeverij Blake en Mortimer 2008
19/20 De Vloek van de Dertig Zilverlingen (La Malédiction des trente deniers)
19 Het Manuscript van Nicodemus (Le Manuscrit de Nicodemus)
2009 Scenario: Jean Van Hamme, tekeningen René Sterne
20 De Poort van Orpheus (La Porte d'Orphée)
Scenario: Jean Van Hamme, tekeningen Chantal De Spiegeleer (De vrouw van René Sterne) en Antoine Aubin
Het verhaal verscheen in twee albums bij Uitgeverij Blake en Mortimer 2009/2010
Buiten reeks (Parodie) De avonturen van Philip en Francis: De duivelse valstrik (Le Piège Machiavélique)
Scenario: Pierre Veys, tekeningen: Nicolas Barral
Album: Dargaud 2011
21 De Eed van de Vijf Lords (Le Serment des cinq Lords)
Scenario: Yves Sente, tekeningen: André Juillard
Album: Uitgeverij Blake en Mortimer 2012
22 De Septimus-Golf (L’Onde Septimus)
Scenario: Jean Dufaux, Antoine Aubin, Étienne Schréder
Album: Uitgeverij Blake en Mortimer 2013
Buiten reeks (Parodie) De avonturen van Philip en Francis: SOS Meteorologen (S.O.S. Météo)
Scenario: Pierre Veys, tekeningen: Nicolas Barral
Album: Dargaud 2014
23 De Staf van Plutarchus (Le Bâton de Plutarque
Scenario: Yves Sente, tekeningen: André Juillard
Album: Uitgeverij Blake en Mortimer 2014
24 Het Testament van William S. (Le Testament de William S.)
Scenario: Yves Sente, tekeningen: André Juillard
Album: Uitgeverij Blake en Mortimer 2016
25/26 De Vallei der Onsterfelijken (La Vallée des Immortels)
25 Dreiging op Hong Kong (Menace sur Hong Kong)
26 De duizendste arm van de Mekong (Le Millième bras du Mékong)
Scenario: Yves Sente, tekeningen: Teun Berserik, Peter van Dongen
Het verhaal verscheen in twee albums bij Uitgeverij Blake en Mortimer 2018/2019
Buiten reeks De laatste farao (Le Dernier Pharaon)
2019 Scenario: Thomas Gunzig, Jaco Van Dormael, tekeningen: François Schuiten (andere tekenstijl)
Album: Uitgeverij Blake en Mortimer 2019
27 De Schreeuw van de Moloch (Le Cri du Moloch)
Scenario: Jean Dufaux, Christian Cailleaux, Étienne Schréder
Album: Uitgeverij Blake en Mortimer 2020
28 De laatste Zwaardvis (Le Dernier Espadon)
Scenario: Jean Van Hamme, tekeningen: Teun Berserik, Peter van Dongen
Album: Uitgeverij Blake en Mortimer 2021
29 Acht Uur in Berlijn (Huit Heures à Berlin)
Scenario: Jean-Luc Fromental, José-Louis Bocquet, Antoine Aubin
Album: Uitgeverij Blake en Mortimer 2022
Buiten reeks De vuurpijl (La flèche ardente)
Vervolg op De «U» straal
Scenario: Jean Van Hamme, tekeningen: Christian Cailleaux en Étienne Schréder
Album: Uitgeverij Blake en Mortimer 2023
Buiten reeks De Kunst van het Oorlogvoeren (L’Art de la Guerre)
2023 Scenario: Jean-Luc Fromental, José-Louis Bocquet, tekeningen: Jean-Claude Floc'h
L’Art de la Guerre, Une aventure de Blake et Mortimer à New York
Série: Un autre regard sur Blake et Mortimer
Album: Uitgeverij Blake en Mortimer 2023
30 Getekend Olrik (Signé Olrik)
Scenario: Yves Sente, tekeningen: André Juillard
Album: Uitgeverij Dargaud 2024